Spellen > Wargames > Introductie

Toegankelijke wargames

tekst © Tom Alaerts 


Een inleiding

Je hebt misschien al gefascineerd toegekeken hoe op een spellenhappening enkele doorgewinterde spelers (het zijn altijd mannen) zich uren lang buigen over grote landkaarten bezaaid met stapeltjes kartonnen vierkantjes die volgeschreven zijn met talloze cijfers. Ze spelen wargames, het doel is veldslagen of campagnes te simuleren in een intellectueel uitdagende spelvorm. Interessant, best interessant denk je, en je bladert even door het regelboekje voor zo'n simulatiespel… en typisch krijg je dan een schok wegens de intimiderende complexiteit en de lengte van de regels die even hermetisch geschreven zijn als het burgerlijk wetboek ("1.3.7.2.9b – Retreats into an Enemy ZOC"). Bij velen stopt hier dan de interesse voor wargames.


Een gigantisch wargame opgesteld...

Nu, en dit is geen kritiek op complexe wargames, het kan ook anders. Dit artikel biedt een overzicht van enkele hele goede, toegankelijke (zowel inzake complexiteit als nodige speltijd) wargames, ideaal voor de geïnteresseerde speler die al lang interesse heeft maar niet wist waar te beginnen. De lijst is helemaal niet volledig maar biedt een goed startpunt.

Wargames zijn een hele leuke manier om krijgsgeschiedenis te herbeleven, de regels trachten een simulatie van de historische omstandigheden te bieden. Daarom zijn zelfs de meest eenvoudige wargames nooit zo eenvoudig als een typisch modern familiespel, waarbij een historisch thema vaak wordt geplakt op een abstract spelsysteem (denk bijv. aan de Knizia-spellen Eufraat en Tigris, Samurai of Ra). De verder besproken spellen zijn echter heel haalbaar voor de gemotiveerde speler, je zal wel eventjes op de tanden moeten bijten de eerste keer dat je door de 6 a 12 bladzijden regels leest! Het gaat gelukkig stukken sneller om deze spellen uit te leggen.

Enkele eigenschappen van wargames
- Wargames zijn haast altijd duur (kleine oplage, meestal import uit de USA), terwijl ze meestal sobere componenten bieden – het speelbord is meestal als een poster afgedrukt, gekartonneerde borden komen haast niet meer voor.
- De reële speelduur is haast altijd een stuk langer dan wat op de doos is aangegeven.
- De meeste wargames zijn voor twee spelers, het gaat hier net als bijv. schaken meer om een intellectuele strijd dan om jolig gezelschapspelvertier.
- Modernere wargames bieden vaak een frissere, leukere en toegankelijkere aanpak dan oudere spellen die je soms in de ramsj vindt. De huidige spellen zien er meestal ook veel mooier en verzorgder uit.
- De regels zijn complex naar Europese normen, maar nadat je het eerste spel kent, zijn andere systemen (vaak, niet altijd) snel te leren wegens veel overeenkomsten in concepten
- Geschiedenisliefhebbers vinden wargames vaak heel interessant, het is dus niet enkel amusement voor ijzervreters!
- Wist je dat de eerste wargames eigenlijk door het leger als geheim studiemateriaal werden ontwikkeld?
- De landkaarten gebruiken meestal zeshoekjes ("hexen") om de beweging te regelen, in tabellen kan je opzoeken hoeveel moeite elk hexje kost voor een eenheid om te betreden. Andere spellen gebruiken zones (denk aan Risk) of een punt-tot-punt landkaart.


Counters kunnen mooi geïllustreerd zijn...

- De speelstukken worden "counters" genoemd: kleine stukjes karton, soms geillustreerd, soms van een militair symbool voorzien, en haast altijd staan er enkele cijfers op: typisch het bewegingspotentieel, de aanvalssterkte en de verdedigingsterkte. Soms worden ook concepten als "kwaliteit" door een getal weergegeven.
- De regels zijn haast altijd in het Engels. Je kan de eenvoudigste wargames spelen met een gemotiveerde 13-14 jarige, maar dat is wel de grens.
- Sommige spellen in dit overzicht zijn uitverkocht of de uitgever is failliet, maar vaak kan je ze nog als reststock of op internetveilingen vinden.
- De twee belangrijkste internetsites over wargames zijn Web Grognards en Consimworld.
- De meeste wargames hebben verschillende scenario's. Dit betekend dat je niet enkel een volledige campagne kan spelen, maar ook je beperken tot een onderdeel ervan, of je kan soms een hypothetisch "wat als?..." scenario uitproberen.
- Wargamers worden soms ook "Grognards" genoemd, naar de grimmige infanteristen van Napoleon.
- Het genre is eigenlijk helemaal niet zo populair meer (concurrentie van vele andere, minder tijdrovende ontspanningsmanieren zal er wel wat mee te maken hebben), daarom hebben vele liefhebbers het moeilijk om tegenstanders te vinden. Er zijn echter clubs en je kan vele spellen ook via het internet spelen (zelf heb ik dat nooit gedaan).


Een spel op tactische schaal


Een spel op operationele schaal


Een spel op strategische schaal

- Belangrijk is de "schaal" van een wargame. In een tactisch spel komen de hexen overeen met een afstand van 10-50m, hiermee simuleer je een veldslag in detail, en hier zijn concepten als zichtbaarheid ("Line of Sight") belangrijk. Vervolgens zijn er operationele spellen, waarbij een grotere campagne wordt gesimuleerd. Hexen komen dan minstens overeen met een afstand van 1km. Een concept als bevoorrading ("supply") wordt hier zeer belangrijk. Ten slotte zijn er de strategische spellen, waarbij de kaart typisch een continent bestrijkt, bijvoorbeeld een simulatie van de eerste wereldoorlog (zie ook Paths of Glory). De spelsystemen zijn hier vaak wat abstracter en bij sommige strategische spellen zijn er regels voor de productie van materiaal.

Na deze korte inleiding is het tijd voor de spellen!

Je kan ofwel :

- beginnen met het eerste artikel en dan verder lezen...

... ofwel onmiddellijk naar een artikel springen dat je interesseert:

- Battle Cry en North & South
- Saratoga en Brandywine
- Hannibal en We the People
- Standard Combat Series
- Storm over Arnhem en Tigers in the Mist
- Vae Victis magazine
- Victory

Elders op deze site vind je een bespreking van Paths of Glory.
De illustraties zijn genomen van verschillende plaatsen op het web: soms op de site van de uitgever, soms van internetveilingen, etc.



Spellen > Wargames >
Introductie


Top