Spellen > Recensies > Takenoko

Takenoko

Erwin - 2012

Spelauteur Antoine Bauza behoeft sinds het najaar van 2010 geen introductie meer. Zijn kaartspel 7 Wonders werd op Spiel 2010 geïntroduceerd en veroverde daarna zo’n beetje elke spellenprijs ter wereld. Op Spiel 2010 zou aanvankelijk ook zijn bordspel Takenoko verschijnen, maar deze titel werd een jaartje doorgeschoven. Op Spiel 2011 was Takenoko nog niet klaar, maar een paar maanden later lag het spel alsnog in de schappen. Het wordt smaakvol ingeleid met een stripverhaaltje, waarin de Chinese keizer zijn Japanse ambtsgenoot een reuzenpanda schenkt. Deze hongerige beer wordt ondergebracht in de keizerlijke bamboetuin, waar het beest zich voedt met drie bamboesoorten. De spelers moeten deze bamboetuin cultiveren. Ze worden daarbij geholpen door de keizerlijke tuinman.

Het speelveld bestaat aan het begin van het spel uit één vijvertegel. Daarnaast ligt een stapel met tuintegels in drie kleuren (groen, geel en roze), waarmee de bamboetuin in de loop van het spel wordt uitgebreid. Op deze tuintegels groeien bamboeblokjes in dezelfde kleuren. Bamboe groeit niet vanzelf, de tegels moeten bewaterd worden. De tegels naast de vijver zijn uiteraard vanzelf bewaterd, andere tegels moet je eerst aansluiten op een netwerk van irrigatiekanalen. Op sommige tegels is een waterpartij aangebracht. De tegels met deze verbetering zijn ook automatisch bewaterd. Er zijn ook nog twee andere verbeteringen mogelijk: een omheining beschermt tegen de vraatzucht van de panda, meststof laat bamboe sneller groeien.

Het resterende spelmateriaal bestaat uit verbeteringsfiches (water, omheining of mest), de twee bewoners van de tuin (de tuinman en de reuzenpanda), drie soorten opdrachtkaartjes (perceel, tuinman en panda), de weerdobbelsteen en een keizerbonus. Iedere speler heeft een eigen bordje, waarop de weersomstandigheden en acties zijn afgebeeld. De gekozen acties markeer je met twee actieschijfjes. Op het bordje kun je de tijdens het spel verzamelde bamboeblokjes, irrigatiestaafjes en verbeteringsfiches bewaren.

Aan het begin van het spel trekt iedere speler één opdrachtkaartje van elke soort. Je houdt deze opdrachten geheim totdat je ze hebt vervuld. De opdrachten zijn de winstpuntenmotor van het spel. Alle andere handelingen zijn erop gericht om opdrachten te vervullen. Bij de perceelopdrachten moet er een bepaalde configuratie van bewaterde tuintegels op het speelveld voorkomen. Bij de tuinmanopdrachten gaat het om de aanwezigheid van een of meer bamboeplanten met de juiste hoogte en kleur. Bij de pandaopdrachten moet je bamboeblokjes in de afgebeelde (kleur) verzamelen en inleveren.

Het relatieve belang van de kleuren is bij alle soorten gelijk: de roze bamboeblokjes zijn het meeste waard. Als je regelmatig simpele 'roze opdrachten' trekt, lacht het geluk je toe. Volgens de basisregels kun je een getrokken opdracht meteen vervullen zonder er zelf ook maar iets aan gedaan te hebben. Dit zorgt voor een hinderlijke verhoging van de geluksfactor. Volgens de regels voor gevorderden moet je zo’n ‘gratis’ opdrachtkaartje meteen afleggen en een nieuwe trekken. Ik speel liever met een eigen variant, waarbij je perceel- en tuinmanopdrachten alleen kunt vervullen in de beurt waarin je zelf een bijdrage aan de configuratie hebt geleverd.

Een spelerbeurt bestaat uit twee stappen. Je gooit eerst een zeszijdige dobbelsteen om het weer te bepalen, waarna je twee verschillende acties moet uitvoeren.

Er zijn vijf soorten weer (de zesde zijde van de dobbelsteen is een joker). Bij zonneschijn mag je drie (verschillende) acties uitvoeren. Bij regen plaats je één bamboestukje op een bewaterde tegel. Bij wind mag je twee gelijke acties uitvoeren. Bij storm mag je de panda op een andere tegel zetten, waar hij één bamboestukje opeet. Bij bewolking mag je een verbeteringsfiche pakken, die je meteen op een tegel mag plaatsen of op jouw bordje mag bewaren. Een bewaard fiche kun je op elk gewenst moment naast jouw acties op het bord plaatsen.

Er zijn ook vijf soorten acties.

Bij de perceelactie trek je drie tuintegels, kies je er één en leg je de andere twee gedekt terug op de stapel. Je legt de gekozen tegel naast de vijvertegel, of naast twee andere tegels. Als de nieuwe tegel bewaterd is, plaats je er meteen één bamboeblokje in de juiste kleur op.

Bij de irrigatieactie pak je een irrigatiestaafje uit de voorraad. Deze kun je meteen inzetten of op jouw bordje bewaren. De tweede optie is verstandiger, omdat je bewaarde staafjes later naast jouw acties op het speelveld kunt plaatsen. Een irrigatiekanaal begint altijd op een hoek van de centrale vijver en vervolgt zijn weg langs de zijden van de tuintegels. Deze tuintegels worden dan bewaterd en worden meteen voorzien van een eerste bamboeblokje.

Bij de tuinmanactie verplaats je de tuinman in een rechte lijn naar een andere tuintegel. Daarna plaats je één bamboeblokje op de tegel met de tuinman en op alle naburige tegels van dezelfde kleur. Bamboe groeit uitsluitend op bewaterde tegels! Op een tegel met mest (gedrukt of fiche) groeit bamboe met twee blokjes. De maximale hoogte van een bamboeplant is vier blokjes.

Bij de pandaactie verplaats je de panda in een rechte lijn naar een andere tuintegel. De panda verorbert daar één bamboeblokje, dat jij op jouw bordje bewaart. Op een tegel met een omheining (gedrukt of fiche) krijgt de panda niets te eten.

Bij de opdrachtactie trek je één opdrachtkaartje van een van de stapels. Je mag maximaal vijf onvervulde opdrachtkaartjes bezitten.

Het einde van het spel is nabij wanneer een speler de voor het spelersaantal vereiste hoeveelheid opdrachten heeft vervuld. Deze speler krijgt een keizerbonus van twee winstpunten. Zijn medespelers mogen nog één beurt uitvoeren. Daarna telt iedereen zijn winstpunten. De speler met de meeste punten wint. Een gelijke stand wordt gebroken via de pandaopdrachten.

Ten slotte

Takenoko moet het niet hebben van directe interactie tussen de spelers, maar als je een beetje bekend bent met de opdrachten, kun je soms snode plannen van medespelers herkennen en proberen er een stokje voor te steken. Daarnaast heb je er belang bij om te profiteren van de activiteiten van de medespelers, het is immers een gemeenschappelijke tuin. Bij Takenoko speelt geluk een belangrijke rol, maar dit kun je beperken door bij het vervullen van opdrachten volgens de regels voor gevorderden te spelen. Een gelukkige hand bij het trekken van opdrachten levert dan nog steeds een belangrijke bijdrage aan een goed resultaat, maar al te stuitende mazzel wordt hiermee voorkomen. Ik vind de vormgeving van dit spel indrukwekkend. Dit geldt niet alleen voor het spelmateriaal, maar ook voor de opzet van het regelboekje. Inhoudelijk komen de Nederlandstalige regels helaas niet goed voor de dag. Ze barsten namelijk van de (ver)taalfouten en onprettig leesbare zinnen.

Ik ben gecharmeerd van dit familiespel. Het is toegankelijk, speelt lekker vlot weg, oogt geweldig en heeft – met de juiste regels – een acceptabele balans tussen geluk en planning. De diepgang is gering, maar dat vind ik bij zo’n luchtig tussendoortje geen probleem. Takenoko is in Frankrijk al uitgeroepen tot Spel van het Jaar, er zullen ongetwijfeld nog een paar nominaties en/of hoofdprijzen volgen.

Coverafbeelding: Matagot
Overige afbeeldingen: Henk Rolleman

Spellen > Recensies > Takenoko

Top