Spellen > Recensies > Upon a Salty Ocean

Upon a Salty Ocean

Erwin - 2012

Het is medio juni, de ‘Hollandse Nieuwe’ ligt alweer een dag of tien in de winkels. Vroeger gruwelde ik al van de gedachte aan rauwe vis, maar via de spellenhobby kreeg ik de smaak toch te pakken. Op de standhoudersreceptie van een Spellenspektakel uit de jaren negentig stonden we lekker te bieren. De combinatie van een lange beursdag, een lege maag en alcohol schreeuwde om hartige vulling. Het enige eetbare binnen handbereik lag op een haringkar, zodat ik noodgedwongen aan de vis ging. De zilte hap smaakte zo goed, dat ik vanaf dat moment was verkocht. Afgelopen najaar doken de haringen weer op in mijn spellenhobby, maar nu in de vorm van een bordspel. In Upon a Salty Ocean is de havenstad Rouen de thuisbasis van 2-4 vissersvloten. De spelers beladen hun schepen met zout, vissen op haring en kabeljauw, verhandelen de vis op de markt en investeren in gebouwen.

Het speelbord toont een schets van Rouen, de haven, de oceaan, enkele tabellen en een scorespoor. Deze ludieke uitvoering van de stad bestaat uit 14 gebouwen, waarin de spelers kunnen investeren om hun economische macht te vergroten. Op een prijstabel worden de marktprijzen van zout, haring en kabeljauw bijgehouden. Op een andere tabel liggen vijf willekeurig getrokken gebeurtenistegels, de eerste open, de anderen dicht. Deze tegels beïnvloeden de komende vijf speelronden de marktprijzen en bepalen de omstandigheden op zee. De speelvolgorde wordt bijgehouden op een andere tabel. Vanaf ronde twee mag de armste speler beginnen, enzovoort. De actietabel toont de vier actiegroepen (stad, navigatie, haven en markt). Op deze tabel registreer je per groep de actuele kostprijs van de acties.

Iedere speler heeft een eigen bordje met een abstracte weergave van drie schepen en een depot. Jouw twee kleine schepen hebben ruimte voor 4 zout- en/of visblokjes, jouw grote schip heeft ruimte voor 6 blokjes. De opslagcapaciteit van jouw depot is aanvankelijk 6 blokjes, maar is te vergroten tot 15 of 30 blokjes. Je begint het spel met een klein schip waarop 3 zoutblokjes zijn geladen.

foto: Henk Rolleman

Het spel duurt vijf ronden. Elke ronde bestaat uit drie fasen.

In de eerste fase wordt de huidige gebeurtenistegel geactiveerd. Hierdoor stijgen of dalen allereerst de marktprijzen van zout, haring en kabeljauw. De tegel bepaalt verder het weer, waarbij een storm één laadruim van elk uitvarend schip beschadigt. Een ander ongemak is piraterij, waardoor in het eerste uitvarende schip twee laadruimen beschadigen, of een slechte vangst, waardoor van elk uitvarend schip 1 zoutblokje verdwijnt. Schepen die de vorige ronde op zee zijn gebleven, hebben geen last van deze ellende. Aan het einde van de fase wordt de gebeurtenistegel van de volgende ronde alvast omgedraaid.

In de tweede fase voeren de spelers beurtelings één actie uit, zolang ze dit kunnen of willen betalen.

Met een stadsactie kun je de productie van jouw zoutmijn verbeteren, de opslagcapaciteit van jouw depot vergroten of investeren in andere gebouwen. In deze gebouwen is plek voor 2-4 verschillende spelers. De twee bankgebouwen maken het mogelijk om bepaalde kapitaalgrenzen op het scorespoor te overschrijden en leveren elke ronde ook nog een beetje rente op. Het belastingkantoor verhoogt de opbrengst op de markt. Ook de herberg zorgt voor extra inkomsten. Met de klokkentoren kun je één keer per ronde een bonusactie uitvoeren. Andere gebouwen repareren beschadigde schepen, beschermen tegen piraten of neutraliseren een slechte vangst. Laatstgenoemde heeft ook nog een leuke bonus: je kunt de gebeurtenistegel omruilen, waardoor je bijv. de marktprijzen ten gunste van jezelf kunt wijzigen. De kathedraal is een fors gebouw, waar je in een aantal stappen aan een eindbonus van 70 munten kunt werken. Het stadhuis is ook goed voor een eindbonus.

Met een havenactie kun je een tweede en/of derde schip bouwen, zodra spelers hebben geïnvesteerd in de scheepswerf en de zeevaartschool. De kostprijs (6 of 8 munten) gaat volgens een bepaalde verdeelsleutel naar de uitbaters van deze gebouwen. Met een havenactie kun je ook goederen verplaatsen tussen jouw depot en jouw afgemeerde schepen.

Met een navigatieactie verplaats je een of meer schepen van de haven naar de zee, waar ze hun zoutblokjes omzetten in de gewenste vissoorten. Met een volgende navigatieactie varen jouw schepen terug naar de haven.

Met een marktactie verkoop je blokjes van één soort voor de op de markttabel afgebeelde prijs. Deze blokjes mogen in afgemeerde schepen en/of jouw depot liggen. Na de verkoop daalt de marktprijs van deze soort met één stap per (deel van) 8 verkochte blokjes. Met een marktactie is het ook mogelijk om producten in te kopen en in jouw depot te plaatsen. Dit is interessant als er een forse stijging van de marktprijs in aantocht is.

Per speelronde is de eerste actie van elke groep gratis. Elke volgende actie van een groep kost je 1 munt meer, met een maximumprijs van 10. Deze uitgaven houd je bij op het scorespoor. Het is toegestaan om een lening af te sluiten, maar dit kost je meteen 1 munt rente. Het scorespoor gaat terug tot een negatief kapitaal van 22 munten. Als je even meerekent, zul je zien dat de in dit spel gepresenteerde vorm van visserij een dure grap is. Het kost je de nodige acties om vis op de markt te verhandelen. De prijs van deze acties loopt snel op. Het is prettig om in volgende ronden startspeler te zijn, Niet alleen om te beginnen met goedkope acties, maar zeker ook om te profiteren van een hoge marktprijs. Je moet wel een beetje oppassen bij de strijd om de achterste positie. Als iemand na jou op -22 eindigt, is hij de nieuwe startspeler. Als hij de volgende ronde begint met een spectaculaire gratis verkoopactie, heb jij een serieus probleem!

In de derde fase produceren de spelers zout, leveren sommige gebouwen rente op en kost een openstaande lening je 1 munt. De actievelden worden weer op nul gezet. De nieuwe speelvolgorde wordt bepaald door de omgekeerde rijkdom.

Na vijf ronden is het spel voorbij. Dan leveren sommige gebouwen bonuspunten op, waarbij vooral de kathedraal in de papieren kan lopen. Deze speler met het grootste kapitaal is de winnaar.

Ten slotte

Op het eerste gezicht lijken de vele gebouwen meerdere routes naar de winst op te leveren, maar na de eerste proefpot heb je wel door wat werkelijk belangrijk is. Het draait alleen maar om grote hoeveelheden zout, grote visvangsten en profiteren van goede verkoopprijzen. Het spelen op de beurtvolgorde is essentieel. Hierdoor ontstaat een schuldenrace om in de lopende ronde als armste sloeber te eindigen. Als je een beetje handig meedoet in de kathedraal, kost deze schuldenrace je zelfs relatief weinig winstpunten. De andere gebouwen dienen als ondersteuning van deze strategie. Dit maakt ze overigens niet onbelangrijk, met de juiste mix vaar je met de wind in de rug naar de winst. Als iedereen het belang van grootschalig vissen en de speelvolgorde begrijpt, bestaat het spel voornamelijk uit plannen, rekenen en dwarszitten op de vierkante millimeter. Voor rekenmeesters zonder speelduurangst zorgt dit wellicht voor voldoende speelplezier, voor min of meer intuïtief spelende types is de speelbeleving minder geslaagd.

De Nederlandstalige spelregels bevatten enkele schoonheidsfoutjes, maar zijn verder goed te volgen. Ik vind de vormgeving smaakvol, al kan ik me voorstellen dat zo’n sombere coverafbeelding niet verkoop bevorderend werkt. Ik moest wel even wennen aan de pictogrammetjes bij de gebouwen. De speelduur is redelijk fors, met een volle bezetting ben je zo twee uur bezig. Ik heb het spel niet met twee spelers getest. Dan speel je met één vissoort, waardoor er druk op de ketel blijft.

Spellen > Recensies > Upon a Salty Ocean

Top